SES YALITIM MALZEMELERİ
TAŞYÜNÜ SES YALITIM MALZEMELERİ
Ses yalıtımında taş yünü kullanımı genellikle bir başka malzeme ile birlikte olmaktadır. Taş yünü yapısı gereği tozlaş-maya, aşınmaya ve basınca dirençsizdir ve yüzeyinin belli geometrik şekillerle oluşturulması da mümkün değildir. Bu nedenle taş yünü, yalıtılacak yüzeylere yüzeyi açık bırakılarak monte edilemez. Ancak tavan gibi fiziksel etkilerden uzak yüzeylerde bağlayıcısı arttırılmış taş yünü levhalar ile yalıtım uygulamaları yapılabilir. Asma tavan sistemlerinde tozlaşmayı engelleyici boya, reçine vb. kaplama uygulanmış taş yünü plaklar sıklıkla kullanılmaktadır.
Duvarlarda taş yünü ses yalıtımı uygulamasında aşınmaya ve basınca dayanıklı bir yüzey elemana ihtiyaç duyulur. Yalıtımın amacına en çok hizmet eden ürünler esneme yeteneği olan ürünlerse de yüzeyin kullanım koşullan göz önüne alınarak üst tabaka seçimi yapılır. Bu tür tasarımlarda hedeflenen sonuçlar için yüzey şekille-ri değişiklik gösterir. Örneğin, delikli yüzeylerde dişli yüzeylere göre daha çok yalıtım elde edilirken dişli yüzeylerin akustik özellikleri daha yüksektir. Delik sayısı ve alanı ile dişlerin derinliği ve sıklığı akustiklik performansını belirler. 7:aş yününün tekstil ürünler ile kullanımı ses yalıtımı açısından oldukça başarılı sonuçlar vermektedir. Rijit kaplama ürünlerine göre elastik bir yapıya sahip olan tekstil ürünleri karşıladıkları ses enerjisini taş yünü katmana daha iyi aktarabilmekte ve daha yüksek sönümleme imkânı sağlamaktadır. Sert yüzeylere ihtiyaç duyulmayan mekânlarda ve tavan uygulamalarında kullanılabilen tekstil kaplı taş yünü plaklar boyanabilirlik özelliğine de sahiptirler.
CAM YÜNÜ SES YALITIM MALZEMELERİ
Taş yününe oldukça benzer özellikler gösteren cam yünü de aynı tasarım detaylarına dikkat edilerek ses yalıtımında kullanılır. Ancak cam yününün alerjik ve dermatit reaksiyonlara daha çok neden olabildiği göz önüne alınmalıdır. Isıl direncinin yüksek oluşu da göz önüne alındığında cam yününün boru ve menfez hatlarında ısı yalıtımı ile birlikte ses yalıtımı için de kullanıldığı görülmektedir.
POLİMER SES YALITIM MALZEMELERİ
Ses yalıtımında malzemenin sönümleme kapasitesi kadar malzemenin yüzey geometrisi de önemlidir. Kompozit malzemelerde sönümleme kapasitesi olan malzemeyi koruyan üst ta-baka genellikle çok daha düşük sönümleme kapasitesine sahip rijit materyaldir. Yalıtım işinin geometri kısmı bu rijit malzemeyle çözülmeye çalışıldığı için sistemin verimi düşmektedir. Hem yüzeye istenen şeklin verilebildiği hem de ses sönümleme yeteneği olan malzemeler ise polimer grubu kimyasallar-dan elde edilir. Piyasada akustik sünger diye adlandırılan bu ürünlerin yüzey şekillerine göre yumurta, piramit, labirent gibi tipleri bulunur.
Akustik süngerlerin ses emme oranları taş yünü ya da cam yünü kadar yüksek değildir. Ancak akustik süngerlerin yüzey geometrileri ve taş yünü-cam yününün yüzeyinde kullanılan rijit malzemeler-kaplamalar nedeniyle akustik süngerlerle oluşturulan sistemler diğer sistemlere göre daha çok ses emerler. Akustik süngerler ses kayıt stüdyolarından makine dairelerine kadar yüksek ses kaynaklarının bulunduğu tüm ortamlarda kullanılabilirler. Ancak ses yalıtımı bina içinden yapılan bir yalıtım olması nedeniyle yüzey formu daha çok önem kazanır. Görsel, estetik ve fonksiyonel nedenlerle akustik süngerin kullanılamayacağı hacimlerde diğer akustik paneller ile yalıtım tasarlanmalıdır.
SES YALITIMI NASIL YAPILIR
Ses yalıtım malzemeleri, kapalı bir ortamda sesin yansıma süresini düzenleyen, gösterdiği dirençle ses enerjisini mekanik enerjiye ve ısı enerjisine dönüştüren ürünlerdir. Her ne kadar yalıtım denildiğinde korunacak materyal ile etki eden materyalin ayrılması anlaşılırsa da ses yalıtımında ses tamamen ortadan kaldırılmaz ya da kaldırılamaz. Ancak sesin şiddeti ve yankı gibi istenmeyen ses dalgaları istenen seviyeye çekilmeye çalışılır.
Ses yalıtımı yapının içinden yapılan bir yalıtımdır. Günlük kullanıma açık hacimlerde yalıtım estetik ve hacmin kullanımını engellemeyecek şekilde olması esastır. Ses şiddetinin en üst seviyede düşürülmesi gereken depo, makine odası, pompa istasyonu, tribün odaları gibi yerlerde tüm yüzeyler akustik süngerler ile kaplanırken, sosyal alanlar ve konutlarda akustik paneller tercih edilmektedir. Akustik paneller hacmin yüzeylerinde sınırlı olarak kullanılacaksa ses doğrultusunda yerleştirilmelidir. Ses yönünde ortamdaki ses enerjisi en yüksek seviyededir. Ses yönünden uzaklaşıldıkça bu enerji seviyesi de azalır. Bu nedenle sesin hareketi yönünde yerleştirilecek paneller ya da ses kırıcı objeler en yük-sek seviyede verim sağlayacaktır.