ÇATI VE BACA İLİŞKİSİ

Çatının eğimli yüzünü aşarak yükselen baca gerek taşıyıcı gerekse örtüsü bakımından, prensip olarak, zorluk göstermeyen çözümlere ihtiyaç gösterir. Ancak aşağıda bir bölümü açıklanan hususların göz önünde bulundurulması gereklidir.

1- Tasarım sırasında, baca çıkış yerlerinin doğru saptanmamış olması nedeniyle taşıyıcı sistemin zorlanması.

2- Bu çıkışın mahya veya ara aşığın devamını engellemesi.

3- özellikle karma çatılarda sağrı üzerine rastlayan ve taşıyıcı sistemi herhangi bir şekilde kesen bacanın çatı boyuna bağlanışını zayıf düşürmesi gibi sakıncalar bunlardan bazılarıdır. Konut yapılarında, genellikle çatının ahşap olması nedeni ile, bacanın çatı yüzünü delip geçtiği noktada gerekli önlemlerin alınması gerekir.

Çeşitli örtü malzemeleri baca kenarlarında prensip olarak birbirine benzeyen, detaylandır-ma bakımından değişen çözümlere ihtiyaç gösterirler.

Eğimli çatı üstünden akan yağmur ve karın erimesinden oluşan suların, çatı örtüsü altına geçmeden akmasını sağlamak gerekir. Bacanın, çatı taşıyıcı sistemi arasından çıkışı mertek aralıkları, uygun olduğu takdirde, şaşırtmaya gerek katmadan sağlanabilir. Ancak kaplama tahtalarının çakılması ve baca etrafını saran ahşabın bilhassa, ateş bacalarında, araya girmesi gereken koruyucu malzemenin yerleştirilebilmesi için, şekilde görüldüğü gibi kasnak kirişeler ile mesnet hazırlanması gerekir.

Baca iç kenarlarından ölçülmek üzere bacayı çevreleyen ahşap elemanlara olan uzaklığın 15-20 cm olarak seçilmesi lazımdır. Normal standart tuğla kullanıldığında 1/2 tuğla yan duvarının dış yüzü ile ahşap elamanlar arasında 6 cm boşluk kalır.

Bu boşluk kuru olarak hazırlanmıştır beton ile doldurulabilir. Ancak baca kanalını meydana getiren yanak duvarının çatı arasından itibaren 1 tuğla kalınlığında örülmesi, yangından korunum, iyi çekiş, bacanın stabilitesinin sağlanması bakımından uygun olur. Baba – çatı birleşimde geçirimsizlik, çinko, bakır, mümkün olursa alüminyum levhalarla sağlanır. Bacanın arka ve yanlarında levhalar örtü malzemesinin altına girer, ön tarafta çatı örtüsü üzerine uzar.

Baca arkası kar ve buz birikimi ve yağmur suyu yükü bakımından zayıf kalır. Bu nedenle, burada, levhaların kiremit altına derin (50 cm) girilmesi ve çinkonun burada bir mahya meydana getirecek biçimde yükseltilmesi gerekir. Bacanın tam mahyadan çıkarılması, mümkün olursa, temel bir levhaya gerek katmadan baca örgüsünün çatı üzeri yanakları kalınlaştırılarak oluşturulan yuva katıklı kireç harcı ile doldurulur.

Ancak makine kiremidi ile kireç harcının yeterli aderans sağlaması mümkün olmadığından alaturka kiremit kullanmak daha uygun olur.