OTURTMA ÇATININ KURULUŞU

Oturtma bir çatının taşıyıcı iskeleti, statik açıdan birbiri ardına gelen taşıyıcı makas, bina boyunca devam eden aşıklar ve aşıklar üzerine oturan merteklerden meydana gelir. Çatının taşıyıcı sistemi (oturtma makas) zati yük, kar yükü taşıyıcı dış ve iç duvarlar aracılığı ile temellere iletilir. Eşit dağılan yükler altında mertekler yalnız eğilmeye çalışırlar. Merteklerin düşey mesnet basınçları dam-!atık aşığından dış duvarlar, mahya aşığından dikmeler yolu ile iç duvarlara ve temellere aktarılır.

Aşıklar, merteklerden gelen düşey yüklerin etkisi ile eğilmeye çalışırlar. Çatının yalnız bir tarafında kar yükü olması halinde durum değişir, yalnız bir taraftaki damlalık aşığı ile mahya aşığı büyük yükler etkisinde kalır.

Rüzgar basıncının çatıya etkilemesi halinde değişik durumlar ortaya çıkar. Rüzgarın, genel olarak yatay estiği kabul edilir. Rüzgar basıncı rastladığı yüzeyi dik açı ile etkiler. Yüksek rüzgar hızı olması halinde oluşan basınç arası yüksekliğine göre artar. 40° den fazla olan eğimli yüzeyler basınç etkisi altında kalırlar. Rüzgarın esme yönü arkasında kalan duvarlarla bu yöne paralel duvarlar ve 40° den eğimli çatı yüzeylerde yüksek (emme) kuvveti ile etkilenir. 20 m yüksek bir binada çatı 32 kg/m² lik bir emme etkisinde kalır, bu miktar bütün çatı yüzeyi için ortalama bir değerdir, bazen 32 kg/m² birkaç misli üstünde olur. Kiremit örtülü çatılarda ağırlık nedeni ile, gözle görülür bir durum ortaya çıkmaz. Metal, cam, bitümlü karton örtülü çatılarda konstrüksiyonun bina duvarları ile iyi bağlanması gerekir. Rüzgar etkisinde kalan çatı yüzeylerinde yalnız basınç oluştuğu kabul edilmekle bara-her 20° de az eğimli çatılarda yalnız emme kuvveti oluşur her iki halde de rüzgar arasında kalan çatı yüzeyi için emme dikkate alınır.